Wie verdient er aan de 'migratiemarkt'?

Ruth Hopkins is sinds enige tijd werkzaam bij Spit. Voor Spit gaat zij zich bezighouden met de beveiligingsbedrijven die de vreemdelingendetentiecentra runnen.

Mar 22, 2025

Ruth Hopkins heeft er al een lange carrière als onderzoeksjournalist opzitten. Ruim tien jaar geleden begon ze in Zuid-Afrika haar onderzoek naar G4S, een internationaal beveiligingsbedrijf. Ze onthulde misstanden over een G4S-gevangenis aldaar. Ze schreef er het boek The Misery Merchants: Life and Death in a Private South African Prison (2020) over en maakte er de documentaire Prison for Profit (2020) over.

Voor Spit is zij met een nieuw dossier gestart; ze werkt op dit moment aan een uitgebreid internationaal onderzoek naar de Europese ‘migratiemarkt’. Welke bedrijven verdienen er precies aan migratie? En op welke manier leggen deze bedrijven eigenlijk verantwoording af bij misstanden? Het Journalismfund Europe heeft toegezegd het onderzoek deels te financieren.

Wat ga je precies onderzoeken?

‘Ik las dat de ‘migratiemarkt’ op het moment booming is. Een opvallend bericht; want hoe kan dat nou? Hoe kan je nou vet verdienen aan mensen die niks hebben en die alles hebben achtergelaten? Het gaat dus met name om vreemdelingendetentie en de beveiligingsbedrijven die zich op die markt hebben gestort. Ik ben in eerste instantie gaan kijken of het echt zo’n booming industrie is. Dat werd snel duidelijk, dit klopt: het gaat om een geprivatiseerde markt waar miljarden mee worden verdiend. Het budget van Frontex bijvoorbeeld, de organisatie die de Europese buitengrenzen bewaakt, is in de afgelopen jaren ontploft. Dit geld gaat allemaal naar bedrijven als G4S, multinationals die winsten maken die wel drie keer over de kop gaan.’

Ernstig, maar geldt dit niet voor alle geprivatiseerde sectoren?

‘Zeker, er zijn alleen ontzettend veel misstanden in die vreemdelingendetentiecentra. Opstanden die uitbreken, mensenrechten die worden geschonden. Die beveiligingsbedrijven zijn continu negatief in het nieuws. Het bizarre is dat de bedrijven – op een paar boetes na – nooit ter verantwoording worden geroepen. Na ernstig wanbeleid krijgt zo’n bedrijf gewoon weer een contract van de overheid aangeboden. Ze worden niet aansprakelijk gesteld, en je zou haast denken dat het allemaal geweldig gaat.’

In welke landen ga je onderzoek doen?

‘In Nederland, Engeland, Zweden, Albanië, Griekenland en Italië. Ik werk hiervoor samen met verschillende ervaren journalisten. In ieder land pakken we het onderzoek op een andere manier aan. Zo gaat het in Zweden veel meer om een reconstructie: daar was de migratiemarkt rond 2015 al booming, en hebben veel ‘cowboys’ zich destijds op die markt gestort. Hoe is dat allemaal gegaan? Dat gaan we opschrijven. Maar we gaan ook onderzoek doen naar de Italië/Albanië-deal. Italië wil vluchtelingen gaan opvangen in Albanië, het bedrijf dat de opvang moet regelen, heeft een slechte naam en er zijn al rechtszaken geweest. Hoe zit dit precies?’

Waarom is het zo belangrijk om het onderzoek internationaal aan te pakken?

‘Het gaat om een mondiale ontwikkeling: wie heeft de meeste dollars? Dat is inmiddels waar het om gaat, de financiële macht wordt steeds belangrijker. Deze ontwikkeling past wat mij betreft bij de ‘nieuwe’ wereldorde die aan de macht is gekomen met Trump en Musk. Het is heel belangrijk dat onderzoeksjournalisten een rol blijven spelen bij al deze ontwikkelingen.’

En verder…

Het OM maakte deze week bekend dat er een strafrechtelijk onderzoek is geopend naar Co-Med, de huisartsenketen die vorig jaar failliet ging. Volgens het OM is er sprake van valsheid in geschrifte en zijn er talloze declaraties opnieuw ingediend bij de zorgverzekeraar. Spit legde de bizarre en schokkende werkwijze van Co-Med eerder bloot. Lees het stuk op de website.

Puppynieuws

Afgelopen week kwam een hondenfokker uit Eersel voor de rechter. Het OM eist een celstraf van twintig maanden tegen de man die zich schuldig zou hebben gemaakt aan de verwaarlozing van honderden dieren. Spit deed eerder al onderzoek naar malafide hondenfokkers en puppyhandelaars, en de moeite die het kost om ze aan te pakken. Dat onderzoek lees je hier terug.

Spit op de Radio

Stem vandaag om 15.00 de radio af op Radio 1. Spitter Parcival Weijnen vertelt dan bij Coen Verbraak in De Publieke Tribune over de SLAPP-zaak waar hij in belandde.