Wie wast en kleedt de ouderen straks?
Wie wast en kleedt de ouderen straks?
Een infarct bedreigt de ouderenzorg
Vakbonden en werkgevers waarschuwen voor een infarct in de ouderenzorg. Brancheorganisatie Actiz vroeg vorige maand aan informateur Plasterk om 1,25 miljard voor betere beloning van medewerkers in de ouderenzorg. Want zij worden zwaar ondergewaardeerd, ontdekte Spit.
De vergrijzende bevolking doet een steeds groter beroep op de zorg, terwijl het even hard vergrijzende personeel met pensioen gaat en de toename van nieuw personeel achterblijft. Van alle personeelstekorten in de zorg zijn de problemen verreweg het grootst in de ouderenzorg. Daarbovenop is in geen enkele sector het verzuim zo hoog als daar.
In een brief aan de formerende partijen probeerde branchevereniging Actiz vorige week onder de aandacht te brengen dat vooral verpleegkundigen en verzorgenden in de ouderenzorg – ondanks recente salarisverhogingen – nog altijd flink minder betaald krijgen dan in andere sectoren.
Spit verdiepte zich vorig jaar in de arbeidsomstandigheden van verzorgenden en helpenden in de ouderenzorg. We liepen onder meer met hen mee in ouderenzorginstellingen in Amsterdam en Rotterdam.
‘Wij worden gezien als de sukkels van de samenleving. Ze hebben geen idee hoe complex ons werk is.’
Ze werken, soms tegen hun zin in, met kleine contracten en hebben grote moeite hun onregelmatige uren te combineren met de zorg voor een gezin; een derde is daarnaast mantelzorger. ‘Ik heb twee collega’s die soms op mijn kind passen, en een oppas, maar zij is wel echt mijn last resort’, vertelt één van de geïnterviewden. ‘Eén keer heb ik vanwege mijn rooster in een maand alleen al zevenhonderd euro aan haar uitgegeven.’
De werknemers moeten rondkomen van lage salarissen. In sommige instellingen was de situatie zo nijpend dat er een weggeefwinkel werd opgezet waar werknemers pindakaas en toiletpapier konden meenemen. Werknemers die overuren maken, willen ze vaak niet laten uitbetalen, omdat ze dan risico lopen dat ze hun belastingtoeslagen moeten inleveren. Sommigen zitten daardoor met zeventien weken aan niet-opgenomen vakantie-uren. Een enkele instelling besloot de overuren uit te betalen in bol.com-bonnen.
‘Hoe ga ik ooit driehonderd uur opmaken? Dat kan niet als er geen personeel is.’
Verzorgenden vinden bovendien dat hun expertise niet erkend wordt, terwijl zij de meeste tijd met de ouderen doorbrengen en hen het beste kennen. De manier waarop er tijdens de coronapandemie met de ouderenzorg werd omgesprongen, heeft dit idee alleen maar versterkt. Een wijkverpleegkundige: ‘Die ambulancemedewerkers kwamen van top tot teen ingepakt en ik stond daar bij die mevrouw met helemaal niks: geen mondkapje, geen handschoenen, niks. Wat maakt dat ik minder ben? Waarom wordt er zo op ons neergekeken?’
Het hele onderzoek lees je hier op onze website.
De lopende graafwerkzaamheden:
Onlangs verscheen bij Bureau Spotlight het eerste artikel van een Spit-serie over leerlingvolgsystemen in het onderwijs. Volgsystemen zijn bedoeld om de ontwikkeling van kinderen goed bij te houden, maar de vraag is of die systemen doen wat ze beloven. Spit ging met de stofkam door honderden schoolgidsen om te kijken wat scholen precies gebruiken en waarom. Binnenkort komen we daar uitgebreid op terug.
Deze maand gaat onze jaarlijkse cursus Investigative Journalism voor masterstudenten aan de Universiteit Utrecht van start. Hierin leren we studenten hoe ze hun ervaring met (academisch) onderzoek kunnen gebruiken in de onderzoeksjournalistiek.
In een artikel over mentaal welzijn onder journalisten noemt hoogleraar mediastudies Mark Deuze Spit als goed voorbeeld van samenwerking. Door samen op te trekken in een coöperatie, sta je als freelancer steviger in je schoenen.
Heb je tips voor ons, die van pas zouden kunnen komen bij één van onze onderzoeken? Mail die naar info@onderzoekscollectiefspit.nl.
Help ons de macht te controleren en doneer!
Onderzoeksjournalistiek is tijdrovend en kostbaar. Jouw donatie helpt ons de volgende keer nog dieper te graven!