Hoe voorkom je dat de burger teleurgesteld raakt?
Met de verkiezingen in aantocht is het tijd om kritisch te kijken naar de rol van de burger in onze democratie.
Drie jaar lang onderzochten we participatietrajecten door het hele land. Wat we zagen? Een systeem dat burgers het gevoel geeft dat hun stem er niet toe doet.
Participatie is vaak niet meer dan een afvinkoperatie: een informatieavond, een folder, en dan is de wettelijke verplichting voldaan. Terwijl gemeenten en projectontwikkelaars samen de touwtjes in handen houden, worden bewoners met hun plannen en ideeën aan de kant gezet. Zo wordt (als het allemaal doorgaat) in Rotterdam de iconische Pompenburgflat gesloopt, ondanks een alternatief plan van bewoners, omdat de belangen van de ontwikkelaar voorop stonden. En in Tilburg kregen omwonenden pas te horen dat er een distributiecentrum in hun achtertuin zou komen, toen de plannen al vastlagen.
Deze schijnparticipatie voedt frustratie en polarisatie. Burgers die zich niet gehoord voelen, raken gedesillusioneerd en zoeken hun heil bij partijen die beloven op te komen voor ‘het volk’. Met de verkiezingen in aantocht is het tijd om kritisch te kijken naar de rol van de burger in onze democratie. Hoe kunnen we voorkomen dat participatie niet leidt tot polarisatie, maar juist tot vertrouwen en samenwerking? Vorige maand verscheen ons dossier ‘Wonen daar mensen dan’ in Vrij Nederland. Vanaf nu zijn deze stukken gratis te lezen op onze website. Hier alvast een voorproefje.
Verdere graafwerkzaamheden:
‘Booming’ migratiemarkt Europa. Met een team van journalisten uit zes Europese landen heeft Spit een onderzoek uitgevoerd naar de privatisering van de migratiemarkt in Europa. Op 14 oktober kwam het eerste deel van een serie artikelen uit in de online krant EUobserver. Journalisten Luca Rondi, Kristina Millona en Lorenzo Figoni hebben voor dit onderzoeksverhaal de Albanië-Italië-deal onderzocht. Onder deze bilaterale overeenkomst liet Italië twee opvang- en detentiecentra bouwen in Albanië (bij Shëngjin en Gjadër) voor de extraterritoriale opvang van asielzoekers. Het bedrijf Medihospes, dat banden heeft met de maffia, kreeg een contract van 133 miljoen euro van de Italiaanse overheid.
Onderzoek bij ZAM Binnenkort publiceren we bij ZAM een nieuw artikel over misstanden in de visserijsector. ZAM is een platform dat zich richt op onderbelichte verhalen en diepgaande journalistiek over maatschappelijke thema’s. Eerder verscheen in De Groene Amsterdammer al een longread over ons onderzoek naar arbeidsmigratie en misstanden in de Europese visserij, die je hier gratis kunt lezen.
Tot zover deze update van Spit. Deel deze nieuwsbrief vooral met iedereen die hem interessant zou kunnen vinden. Spit is een coöperatie van freelance onderzoeksjournalisten. Wil je ons steunen? Word dan onderdeel van onze groeiende achterban van donateurs!

