Europa exporteert vuile benzine naar Afrika

Ondanks verbod toch op de boot naar Lagos en Accra

Feb 24, 2024

Grote oliehandelaren omzeilen nieuwe exportregels die moeten voorkomen dat ongezonde benzine en diesel uit Nederland naar Afrika wordt geëxporteerd. Sinds 1 april is het verboden om vanuit Nederland schadelijke brandstoffen uit te voeren. Maar oliehandelaren werken daar omheen door het mengen van benzine te verplaatsen naar havens buiten Nederland, ontdekte Spit.

Laagwaardige benzine en diesel zijn een groot probleem voor de luchtkwaliteit in West-Afrika. Ze bevatten te veel giftige stoffen zoals zwavel en het kankerverwekkende benzeen. Ook zit er te veel mangaan in, dat motoronderdelen, roetfilters en katalysatoren beschadigt. Als die stuk gaan, blazen auto’s nog meer giftige uitlaatgassen uit over de dichtbevolkte steden.

Van één bedrijf ligt er momenteel een dossier bij het Openbaar Ministerie. Die handelaar heeft volgens de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) na 1 april benzine geëxporteerd met 8 procent benzeen. In Europa is maximaal 1 procent toegestaan.

‘Voor het eerst exporteert België nu meer benzine naar West-Afrika dan Nederland’

De ILT handhaaft sinds april vorig jaar de regels die de export van deze brandstoffen verbiedt. Sindsdien droogde de uitvoer van benzine naar West-Afrika vanuit Nederland grotendeels op. Maar oliehandelaren zijn massaal uitgeweken naar de haven van Antwerpen, blijkt uit ons onderzoek.

Uit analyse van scheepsbewegingen blijkt dat minstens twee tankers na 1 april onderweg van Amsterdam naar West-Afrika een extra tussenstop maakten in een Spaanse haven. Volgens experts mogelijk om daar alsnog extra stoffen aan benzines toe te voegen.

In reactie op vragen van Spit zeggen grote, vaak in Zwitserland gevestigde oliehandelaren zoals Vitol en Trafigura dat ze volledig aan de geldende regels voldoen. Ze benadrukken dat ze in veel verschillende landen actief zijn, en dus eenvoudig hun benzines vanuit andere landen kunnen exporteren.

‘Alleen West-Afrikaanse landen zelf kunnen eisen stellen aan brandstoffen’

Volgens de Nederlandse tankopslagbedrijven zijn de exportregels daarom onzinnig. De schade voor de bedrijfstak loopt in de tientallen miljoenen. Volgens de ILT zal het speelveld snel meer gelijk zijn, omdat België vergelijkbare exportregels in voorbereiding heeft. De invoering daarvan is op zijn vroegst in augustus volgend jaar.

Het hele onderzoek lees je hier op onze website.

De lopende graafwerkzaamheden:

Deze week verscheen in Vers Beton ons onderzoek naar de dreigende sloop van de Rotterdamse Pompenburgflat. Die moet plaatsmaken voor de hoogste woontoren van Europa. Binnenkort meer in deze nieuwsbrief.
Vrij Nederland publiceerde vorige week een nieuw deel in onze serie over de publieke omroep. Daarin laten we zien hoe Hilversum in de tang zit bij commerciële producenten van tv-programma’s
Heb je tips voor ons, die van pas zouden kunnen komen bij één van onze onderzoeken? Mail die naar info@onderzoekscollectiefspit.nl.